Instytut Pastoralny jest platformą dokształcania i nawiązywania kontaktów, które wzmacniają wzajemne zaufanie i rzutują na efektywną pracę i współpracę księży w Kościele. Celem Instytutu Pastoralnego jest „przygotowanie studentów do służby duchownego, prowadzenie wikariuszy do drugiego egzaminu kościelnego oraz wspieranie w pracy duszpasterskiej księży poprzez umożliwienie im podnoszenia kwalifikacji”.
Instytut Pastoralny został powołany do życia 1 października 2006 r. Na jego czele stoi dyrektor ks. dr Adrian Korczago.
Spotkania dla kandydatów na duchownych, wikariuszy i proboszczów pomocniczych odbywają się dwa razy do roku. Kursanci biorą udział w ponad dwudziestu półtoragodzinnych sesjach. W ramach spotkań mają sposobność zetknięcia się z wieloma bardzo interesującymi prelegentami: biskupami, profesorami, reprezentantami kierowniczych gremiów Kościoła, jego agend, duchownymi oraz świeckimi członkami parafii, którzy dzielą się swą wiedzą i doświadczeniem, a także ze specjalistami różnych dziedzin i gośćmi z poza naszego Kościoła. Daje to szansę pogłębienia wiedzy zdobytej na studiach, przy równoczesnym nawiązaniu do doświadczeń poczynionych w parafiach, a także zdobycie zupełnie nowych umiejętności, które mogą okazać się przydatne w różnych wymiarach służby w Kościele.
Działalnością Instytutu Pastoralnego objęci są również studenci. W ciągu roku akademickiego uczestniczą w siedmiu weekendowych spotkaniach, na które składa się od 5 do 7 półtoragodzinnych sesji. Zamierzeniem jest ukazanie szerokiej perspektywy różnych możliwości przyszłościowej pracy w Kościele, by podejmując decyzje jej przyjęcia młodzi adepci na duchownych mogli dokonywać świadomych wyborów.
Kursanci prowadzą poranne i wieczorne modlitwy, czynnie uczestniczą we wspólnie odprawianych nabożeństwach. Mimo napiętego harmonogramu seminarzyści Instytutu Pastoralnego biorą udział w szeregu wydarzeń kulturalnych (teatr, filharmonia, muzea itp.). Na potwierdzenie uczestnictwa otrzymują zaświadczenia, będące podstawą dopuszczenia do poszczególnych egzaminów kościelnych, a także dają możliwość ubiegania się o samodzielne stanowisko służby.
Zarówno duchowni, jak i studenci otoczeni są intensywną opieką duszpasterską.
Zajęcia nie odbywają się w murach jednego ośrodka, ale w różnych obiektach Kościoła.
Podczas zjazdów uczestnicy IP przebywają ze sobą kilkanaście dni nie tylko w ramach zajęć, ale również w czasie wolnym, co owocuje pogłębianiem relacji, przyjaźniami, uczy księży współpracy. Kursanci uczestniczą we wspomnianych zajęciach nie tyle z poczucia obowiązku, co autentycznej chęci poszerzenia swej wiedzy, zdobycia kolejnych doświadczeń, przeżycia wyjątkowej społeczności.